Ile wynagrodzenia może zabrać syndyk? 

zajęcie wynagrodzenia przez syndyka

Nadszedł ten moment, że sąd ogłosił Twoją upadłość konsumencką. W związku z tym masz wyznaczonego syndyka, czyli osobę, która przejmuje zarząd nad Twoim majątkiem. Co dokładnie oznacza przejęcie zarządu? Najogólniej rzecz ujmując, jako upadły nie możesz już decydować o swoim majątku. Na przykład jeśli jesteś właścicielem mieszkania, to nie możesz go sprzedać, wynająć, darować, użyczyć, zniszczyć itp. Możesz za to w nim mieszkać w trakcie trwania upadłości.  

Mam syndyka. Co to oznacza? 

Czy syndyk może mi zabrać wynagrodzenie za pracę? 

Jeśli otrzymujesz wynagrodzenie za pracę, to syndyk może je zająć w części, ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ta zajęta część wynagrodzenia wchodzi do masy upadłości. Natomiast część wynagrodzenia niepodlegająca zajęciu – od 1.1.2020 r. to kwota 1923 zł netto – jest do swobodnej dyspozycji upadłego.  

Wyjątek od kwoty wolnej od zajęcia

W przypadku alimentów nie ma kwoty wolnej od potrąceń i syndyk może zająć 3/5 pensji, nawet jeśli upadły zarabia minimalną krajową. 

Więcej o alimentach w upadłości przeczytasz w artykule: Alimenty a upadłość konsumencka

Jeśli otrzymujesz dochody z kilku źródeł? 

Jeśli uzyskujesz dochody z kilku źródeł, to w pierwszej kolejności należy sprawdzić, jakiego rodzaju są to dochody (wynagrodzenie za pracę, emerytura, renta, umowa zlecenia, umowa o dzieło). Dla różnych dochodów przepisy przewidują odrębne ograniczenia w przypadku zajęć. Dlatego też nie sumuje się wszystkich kategorii dochodów, a jedynie dochody z jednej kategorii. W przypadku pracy na dwóch lub więcej umowach o pracę, to wynagrodzenia upadłego należy zsumować. W rezultacie kwotę wolną od zajęć syndyka liczy się od tej sumy.  

Przykład: 

Upadły pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy i otrzymuje wynagrodzenie 1923 zł na rękę. Dodatkowo, upadły jest zatrudniony na część etatu w innej firmie, gdzie zarabia 300 zł na rękę. Podstawą do obliczenia kwoty wolnej od potrąceń jest kwota 2223 zł (1923 zł + 300 zł). W tym przypadku syndyk może zająć kwotę 300 zł na poczet masy upadłości, ponieważ kwota wolna od potrąceń wynosi 1923 zł.  

Jeśli upadły uzyskuje zarówno wynagrodzenie za pracę, jak i emeryturę, to tych dwóch kategorii dochodu nie sumuje się. Kwotę wolną od zajęć syndyka liczy się bowiem oddzielnie dla wynagrodzenia za pracę, jak i dla emerytury. 

Przykład: 

Upadły pobiera emeryturę 1000 zł miesięcznie. W tym przypadku kwota wolna od zajęć wynosi co do zasady 825 zł. Z tytułu emerytury syndyk może zatem zabierać 175 zł miesięcznie. Dodatkowo upadły dorabia na ¼ etatu i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie za pracę w kwocie 481 zł. Z tytułu wynagrodzenia syndyk nie może nic zabrać, ponieważ jest to kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę i nie podlega zajęciu (1923 zł / 4).   

Szczególna sytuacja upadłych konsumentów 

Dotychczas na starym stanie prawnym upadły emeryt lub rencista był w szczególnie trudnej sytuacji, ponieważ kwota emerytury lub renty wolna od potrąceń wynosiła czasami 500 zł ! Z takiej kwoty nikt nie był i nie jest w stanie się utrzymać. Dlatego też ustawodawca zmienił te przepisy na korzyść upadłych konsumentów (w szczególności emerytów i rencistów), aby nie byli oni zmuszeni do korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej. Ta zmiana wpłynie korzystnie również dla osób osiągających przychody z umów zlecenia, o dzieło czy z innego tytułu.  

Kwota wolna od zajęć na szczególnych zasadach 

Kwota wolna od zajęć syndyka na tych szczególnych zasadach nie może być niższa niż 1 051,50 zł (150% kwoty, która uprawnia do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej w przypadku osoby samotnie gospodarującej), jeśli upadły mieszka samodzielnie. Jednakże jeśli upadły otrzymuje wynagrodzenie za pracę, to wówczas ma zastosowanie ma ta zasada, która jest dla upadłego bardziej korzystna. W przypadku upadłego, który nie ma nikogo na utrzymaniu i pobiera wynagrodzenie za pracę, kwota wolna od zajęć wynosi 1920 zł, ponieważ jest to bardziej korzystne niż na szczególnych zasadach (kwota 1051,50 zł). 

Przykład: 

Upadły jest emerytem. Mieszka sam i utrzymuje się z emerytury w kwocie 1200 zł na rękę. Zadłużenie upadłego jest stwierdzone wyrokami i nie wynika z niezapłaconych alimentów. W takim wypadku kwota emerytury wolna od zajęć zgodnie z ogólną zasadą wynosi 825 zł. Natomiast na podstawie szczególnej zasady w prawie upadłościowym kwota wolna od zajęć przez syndyka wynosi 1051,50 zł. Dzięki temu rozwiązaniu syndyk może zabrać upadłemu kwotę 148,50 zł, zamiast kwoty 375 zł.  

Jeśli upadły ma kogoś na utrzymaniu 

Jeśli upadły ma na swoim utrzymaniu jakiekolwiek osoby, np. małoletnie dzieci, to kwota wolna od zajęć syndyka nie może być niższa niż iloczyn liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego wraz z upadłym oraz kwoty 792 zł (150% kwoty, która uprawnia do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej w przypadku osoby, na której utrzymaniu pozostają inne osoby).  

Przykład: 

Upadły jest rencistą i z tego tytułu pobiera rentę w kwocie 1500 zł. Ma na utrzymaniu 1 dziecko. Kwota wolna od zajęć wynosi 1584 zł (2 * 792 zł). Oznacza to, że syndyk może zabrać jedynie kwotę 84 zł.  

Jednak w przypadku upadłego na umowie o pracę za każdym razem warto sprawdzić, która kwota wolna od zajęć przez syndyka, jest bardziej korzystna. Tłumaczę to na poniższych przykładach. 

Przykład: 

Upadły pobiera wynagrodzenie za pracę na pełnym etacie w kwocie 2000 zł na rękę. Ma na utrzymaniu 1 dziecko. Zgodnie z ogólną zasadą kwota wolna od zajęć wynosi 1920 zł. Natomiast zgodnie ze szczególną zasadą kwota wolna od zajęć wynosi 1584 zł (2 * 792 zł). W tym wypadku korzystniejsza dla upadłego kwota wolna od zajęć jest 1920 zł. Zatem wynagrodzenie upadłego podlega zajęciu w kwocie 80 zł miesięcznie. 

Przykład: 

Upadły pobiera wynagrodzenie za pracę na pełnym etacie w kwocie 2000 zł na rękę. Ma na utrzymaniu 2 dzieci. Zgodnie z ogólną zasadą kwota wolna od zajęć wynosi 1920 zł. Natomiast zgodnie ze szczególną zasadą kwota wolna od zajęć wynosi 2376 zł (3 * 792 zł). W tym wypadku wynagrodzenie jest niższe niż kwota wolna od zajęć zgodnie z zasadą szczególną i syndyk nie może nic zabrać z wynagrodzenia. 

Indywidualne określenie kwoty wolnej od zajęcia 

Upadły lub syndyk mogą też wnioskować o inne, bardziej preferencyjne określenie części dochodu nie podlegającej zajęciu przez syndyka. Decyzja w tej kwestii będzie należała do sędziego-komisarza. Tego rodzaju wniosek może być uzasadniony wyjątkowo trudną sytuacją życiową upadłego, np. stan zdrowia, potrzeby mieszkaniowego upadłego oraz osób na jego utrzymaniu.  

Wolisz oglądać, niż czytać? Żaden problem. Obejrzyj nasz film.

Zajęcie wynagrodzenia przez syndyka – Podsumowanie 

Wysokość kwot zabieranych przez syndyka z dochodów upadłego zależy od kilku czynników. Po pierwsze, znaczenie ma rodzaj dochodu (czy jest to wynagrodzenie z umowy o pracę, emerytura, czy innego rodzaju dochód). Różne kategorie dochodów mają odrębnie ustalone kwoty wolne od zajęć. Po drugie, wysokość zajęć zależy od wysokości dochodów oraz, co jest nowością, od liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego. Dlatego też ze zmian w prawie w tym zakresie skorzystają ci upadli, którzy mają na utrzymaniu swoje rodziny.